Daltonprincipes
Eigen verantwoordelijkheid en vrijheid in gebondenheid
Vrijheid in gebondenheid wil zeggen dat de leerlingen geleerd wordt zelf verantwoordelijkheid te dragen voor hun gedrag. Vrijheid betekent in deze de vrijheid om zelf de opdrachten binnen de taak in te plannen, vrijheid van keuze als het gaat om de werkplek en het te maken thema- en keuzewerk en de keuzevrijheid om individueel of samen aan een opdracht te werken. De gebondenheid betekent het opgegeven werk en de eisen die daaraan gesteld worden, de tijdslimiet en de, met elkaar, gevormde schoolregels. Deze vormen de grenzen waarbinnen de leerlingen de vrijheid die zij krijgen leren te gebruiken.
Elk mens moet leren omgaan met de aan hem of haar toegestane vrijheid. Dat is een onderdeel van de opvoeding tot volwassenheid. Helen Parkhurst schreef haar ideeën op in het boek "Education on the Daltonplan". Het Engelse woord "education" betekent zowel opvoeding als onderwijs. Het daltononderwijs is vooral een manier om kinderen op te voeden. Het onderwijs is gebaseerd op opvoedingsprincipes.
Samenwerking
Naast het verwerven van kennis en het opdoen van studievaardigheden, is ook sociale vorming een belangrijk onderdeel van de schoolgaande periode. Kinderen moeten leren dat er soms grote onderlinge verschillen bestaan tussen mensen. Het omgaan met die verschillen lijkt vaak vanzelf te gaan. Mensen leren veel intuïtief. Het daltononderwijs schept dagelijks de gelegenheid om de leerlingen te laten samenwerken. Een daltonschool leert hen die gelegenheid te benutten. Samenwerken is iets wat volwassenen bij hun studie en in hun werkkring veelvuldig zullen moeten doen.
Samenwerken kan ook het leren vergemakkelijken. Als leerlingen de gelegenheid krijgen om met elkaar de leerstof te bespreken, krijgen ze beter inzicht in de leerstof en worden ze zich bewust van het te bereiken doel.
Wij willen benadrukken dat via de drie genoemde daltonprincipes bijgedragen wordt aan de vorming van de leerlingen. Elk van deze beginselen vormt een doel op zichzelf.
Zelfstandigheid
Elke leerling krijgt dus een bepaalde hoeveelheid vrijheid en draagt daarvoor verantwoordelijkheid. Om later als volwassene goed te kunnen functioneren moet het kind leren beoordelen welke beslissingen het moet nemen. Het moet leren de gevolgen te overzien van de zelf gemaakte keuzes. Maar vooral moet het ervaren dat het een heleboel zelf kan; het gevoel van autonomie. Door middel van allerlei hulpmiddelen wordt de zelfstandigheid van onze daltonleerlingen vanaf groep 1 tot en met groep 8 gestimuleerd. Door de dagelijkse oefening kunnen "vooruitdenken" en "organiseren" automatismen worden en dat zal later zeer van pas komen bij de studie en het werk. Ook hier geldt weer dat door de vastgestelde eisen de leerlingen worden begeleid in een verantwoorde werkwijze.
Nieuwe ontwikkeling
De maatschappij verandert voortdurend en als afspiegeling daarvan groeit ook het onderwijsinzicht mee. In het licht van de laatste daltonontwikkeling spreekt men voortaan niet meer van de drie pijlers van het daltononderwijs, maar van de zes kernwaarden van het daltononderwijs.
De kernwaarden zijn:
- Vrijheid in gebondenheid
- Samenwerken
- Zelfstandigheid
- Effectiviteit en doelmatigheid
- Reflectie
- (Borging)
